Sport żużlowy z pozoru wygląda na dyscyplinę, która nie budzi większych wątpliwości u obserwatorów. Na starcie, nieruchomo stoi czterech zawodników w różnych kolorach kasku. Taśma idzie w górę, a motocykle w kilka sekund rozpędzają się do prędkości często przekraczającej 100 km/h. Tym sposobem żużlowcy pokonują w trakcie jednego wyścigu cztery okrążenia toru mijając w końcowym efekcie linię mety, z kolei rozentuzjazmowani kibice z dużą dozą skrupulatności wypełniają tabelki biegowe w meczowym programie.

Można więc stwierdzić, że osoba nie będąca nigdy w życiu na zawodach żużlowych poinstruowana przez wytrawnego sympatyka czarnego sportu zrozumie idee tego sportu, w mgnieniu oka. Nie wnikając w istotę rzeczy w większości przypadków tak właśnie jest, ale nic bardziej mylnego. Dla najzagorzalszego fanatyka sama obserwacja walki na żużlowym owalu nie wystarcza. Zgromadzeni na stadionie kibice między biegami dywagują, o tym co stało się w ligach zagranicznych, który z zawodników zaprezentował się słabiej w minionym tygodniu, a kto zasłużył sobie na słowa uznania. W tych pasjonujących dialogach bardzo często zaczęto dyskutować o tematyce regulaminów. Nasze społeczeństwo i kultura jeżeli chodzi o wszelkiego rodzaju akty prawne nie potrafi, w tym aspekcie podjąć konwersacji. Nie do końca wynika to z faktu, że nie potrafimy czytać takich dokumentów, poddawać ich gruntownej analizie czy trafnie interpretować interesujące nas zapisy, ale po prostu z niechęci do prawa i nieumiejętności wyszukiwania potrzebnych informacji. Można się zastanowić, co ma to wspólnego z żużlem. Ma i to dużo. Zapewnie mało kto miał w ręku regulaminy obowiązujące w rozgrywkach Ekstraligi i innych krajowych zawodach. Szkoda, bo zawarto w nich wiele wytycznych, nakazów i zakazów, które z pewnością przykują uwagę potencjalnego żużlowego maniaka. Postaram się przekazać te ciekawostki regulaminowe, które uważam za godne przyswojenia dla każdego fana speedway'a, a co za tym idzie poszerzenia żużlowej wiedzy o kolejne cenne doświadczenia.

... obowiązki organizatora

Decydującymi czynnikami wpływającymi na to, czy kibic wybierze się na stadion, czy pozostanie w domu przed telewizorem lub radioodbiornikiem, to składy jakie desygnują do rywalizacji trenerzy obu drużyn oraz planowana godzina rozpoczęcia meczu. Gospodarz zawodów może wyznaczyć godzinę rozpoczęcia spotkania w dzień powszedni najwcześniej o 16.00, ale nie później niż o 21.00 włącznie. Natomiast jeśli mamy do czynienia z dniem wolnym od pracy lub dniem świątecznym pojedynki mogą być ustalone w godzinach 14.00 - 21.00. Wyjątkiem w podejmowaniu tej decyzji przez organizatora jest możliwość transmisji telewizyjnej, a wtedy godzinę wyznacza Speedway Ekstraliga (dalej SE.) w porozumieniu z telewizją po uprzednim zasięgnięciu opinii klubu będącego gospodarzem. Podczas spotkań transmitujących przez telewizję na obiekcie muszą znajdować się trzy ambulanse, z czego dwa typu „S", czyli specjalistycznego i jeden typu P - podstawowy. Do kolejnych zadań organizatora należy wywieszenie flagi narodowej w trakcie rozgrywania meczu, a w rundzie finałowej odegranie hymnu narodowego przed oficjalną prezentacją. Ciekawą sprawą jest nagrywanie przebiegu każdego meczu przez kamerę, która musi być zarejestrowana w pobliżu stanowiska sędziego. Klub ma czas do końca dnia roboczego następującego po dniu zakończenia zawodów na wysłanie do SE plakat jeżeli był wydawany, biletu, programu zawodów oraz wcześniej wspomniany materiał wideo.

... odwoływanie meczów

Organizator przygotowując tor do zawodów musi uwzględnić prognozy pogodowe publikowane przez norweski portal yr.no oraz meteo.icm.edu.pl na 48 i 24 godziny przed planowanym rozpoczęciem zawodów i zarządzać pracami tak, aby odbycie zawodów było jak najbardziej prawdopodobne. Odwołanie meczu z powodów atmosferycznych może nastąpić w momencie, kiedy prognoza pogody na portalu ICM o godzinie 12.00 na dzień przed datą meczu przewiduje ciągłe opady na poziomie 0,2 mm, które będą trwały od godziny 18.00 w dniu przed meczem, do dwóch godzin przed wyznaczoną godziną rozpoczęcia pojedynku, po uprzednim złożeniu wniosku do SE. Najbardziej kontrowersyjnym zapisem, który wzbudza ogromne emocje u kibiców jest odwołanie rywalizacji ligowej w momencie przesunięcia zawodów z cyklu Grand Prix lub Pucharu Świata na datę kalendarzową pokrywającemu się z terminem rozrywania meczów o DMP, DM I ligi, DM II ligi. Prawie identyczna sytuacja następuje jeżeli zawody pod egidą FIM inne niż wyżej wymienione nie odbędą się w pierwotnym terminie i zostaną przełożone na datę dublującą się z rozgrywkami ligowymi w Polsce, wówczas o odwołaniu zawodów decydują dwa zależne od siebie elementy. Zawodnik awizowany w składzie swojej drużyny musi posiadać pierwszą bądź drugą średnią indywidualną (SI) - a od sezonu 2014 i następnych tylko z pierwszą średnią, obliczoną zgodnie z postanowieniami na dany sezon przez SE, a klub razem ze składem drużyny poinformował SE i przeciwnika, że nie wyraża zgodny na rozegranie meczu bez danego żużlowca.


...dodatkowe wymogi

Klub organizujący zawody musi dysponować na obiekcie komputerem z Internetem ze zdefiniowanym kontem poczty elektronicznej. Obligatoryjnym systemem operacyjnym jednostki powinien być Windows 98 lub nowszy z zainstalowanym programem Microsoft Execel wersji 2000 lub nowszej. Sprzęt wyposażony musi być w drukarkę i skaner.
Innym interesującym wymogiem na który warto zwrócić uwagę jest stosowanie przez osoby urzędowe i funkcyjne odpowiednich ubrań, ale to nie wszystko, zakazane jest używanie na nich koloru czerwonego z wyjątkiem logotypów sponsorów. Na garderobie wspomnianych osób muszą być widoczne nazwy funkcji jakie sprawują. Wyjątkiem od zasady w 2012 roku był strój kierownika startu, ten według własnego uznania określa klub. 
SE zaostrzyła również przepisy dotyczące przedstawicieli mediów. Klub ma prawo do wydania zgody na przebywanie na płycie wewnątrz toru, w strefach do tego wyznaczonych maksymalnie dwóm fotoreporterom. W przypadku dziennikarzy telewizji klubowej w parkingu podczas toczących się zawodów może znajdować się dwóch jej członków. Nawiązując do osób pełniących określone funkcje znajdujących się na płycie zabrania się używania telefonów komórkowych, palenia tytoniu i wypełniania programu zawodów.  Jeżeli chodzi o zmiany już od bieżącego roku każdy zespół zobligowany będzie do posiadania plandeki ochronnej, która będzie chronić powierzchnię toru bezpośrednio zagrożoną opadami atmosferycznymi. Z kolei w roku 2014, zakazane będzie stosowanie na płycie tablic reklamowych w postaci popularnych ,,koziołków". W tej kwestii organizator obowiązany będzie do zapewnienia na płycie, podczas meczu co najmniej 100 metrów bieżących reklamy świetlnej. 

... rzecz o finansach

W postanowieniach opublikowanych przez Polski Związek Motorowy można znaleźć dużo nurtujących przeciętnego kibica informacji w temacie finansów. Bardziej chodzi tu o środki pieniężne generowane na potrzeby indywidualnych imprez. W najbardziej prestiżowych turniejach obowiązują podobne stawki. W zawodach finałowych IMP i Złotego Kasku za każdy zdobyty punkt zawodnik otrzymuje kwotę w wysokości 200 zł (kwota brutto), a ryczałt za amortyzację motocykla to odpowiednio 150 i 100 zł. Pieniądze z zawodów MPPK są trochę mniejsze i wynoszą 150 zł za punkt i 100 zł gwarantowane w związku z eksploatacją sprzętu. Ekwiwalent obciąża organizatora. Z innych wzbudzających ciekawość wiadomości zawartych w treści prawa można odczytać jakie wynagrodzenie przysługuje osobom urzędowym, funkcyjnym bez których zawody nie miałby możliwości odbycia się. Osoba piastująca stanowisko Komisarza Technicznego na finałach krajowych i meczach DMP wzbogaca swoje konto o kwotę 700 zł, o 100 zł mniej przysługuje  podczas rozgrywek młodzieżowych. W przypadku Kontrolera Motocykli stawki kształtują się na poziomie 650 i 550 zł. Zaznaczyć trzeba fakt, iż w przypadku przerwania przez sędziego finałowych zawodów o mistrzostwo Polski i nagród PZM tym osobom przysługuje ekwiwalent w wysokości 75% ryczałtu, a w sytuacji odwołania imprezy - 50%. Spośród zapisów postanowień można wyczytać także gratyfikacje jakie organizator egzaminu na certyfikat musi opłacić członkom komisji egzaminującej tj. przewodniczący komisji wzbogaca swoje konto o 750 zł, zaś członek o 650 zł. Odpłatność za zgłoszenie adepta do egzaminu na certyfikat to przyjemność rzędu 300 zł. Ekwiwalent dla weryfikatora krajowych torów wynosi 700 zł. Polski Związek Motorowy pobiera opłaty za wydanie druku licencji międzynarodowej - rocznej i tutaj cena to raptem tylko 100 zł, bo porównując tę kwotę z płatnością za wydawanie przez FIM licencji na starty w Grand Prix na okres roku to wydatek bagatela aż ... 1200 euro, płatne w złotych według kursu NBP w dniu wystawienia. 

... sędziowie

Poza żużlowcami najważniejszą osobą na stadionie jest sędzia, czyli główny rozjemca całego żużlowego spektaklu. W aktach prawnych obowiązujących w polskim sporcie żużlowym znajdziemy stawki płatne przez organizatora na rzecz głównych decydentów jeśli chodzi o przeprowadzenie żużlowych zmagań. Za sędziowanie spotkań Enea Ekstraligi sędziowie mogą liczyć, pod warunkiem, że mecz został rozegrany na ekwiwalent w wysokości 1300 zł, w przypadku przerwania 975 zł, a przy odwołaniu pojedynku 650 zł ( tylko wtedy, kiedy sędzia rozpoczął podróż do miejsca rozgrywania zawodów). Sędziom przysługuje zwrot kosztu noclegu do 200 zł. Inne stawki wypłacane są w wszelkiego rodzaju zawodach krajowych. Arbiter finału IMP może zainkasować 1400 zł lub 750 zł, a różnica wynika z tego, czy zawody rozgrywane są poza miejscem zamieszkania albo w miejscu zamieszkania sędziego. Kolejnymi najlepiej płatnymi rozgrywkami są finały ZK i MPPK ( 1200 zł lub 750 zł) oraz finały eliminacji krajowych do IMŚ, IMŚJ i IME (1000zł). Stawki w zawodach młodzieżowych przez ćwierćfinały, półfinały krystalizują się na pułapie między 400 - 800 złotych. W Drużynowych Mistrzostwach I ligi ekwiwalent wynosi 1000 zł bez znaczenia pozostaje miejsce zamieszkania arbitra, w Drużynowych Mistrzostwach II ligi wynagrodzenie zamyka się w wysokości 700 zł. Patrząc na obowiązujące stawki wysnuwać się może wniosek, że w kraju nad Wisłą warto być sędzią żużlowym.    

Regulaminy sportu żużlowego zapisane są na w kilku aktach prawnych, ujęto w nich podstawowe zasady działania i organizacji, ale również sprecyzowano szczegółowe wytyczne skierowane do określonych podmiotów i organów. Odrębne dokumenty stanowią prawo na arenie międzynarodowej, a jeszcze inne w Polsce, choć wiele regulacji jest ze sobą powiązanych i obowiązują na obu płaszczyznach. Mam nadzieję, że ciekawostki regulaminowe jakie przedstawiłem uzupełnią dodatkowo wiedzę kibiców żużla, o nowe wiadomości i zaprocentują w dyskusjach z innym sympatykami czarnego sportu.

- sporządzono na podstawie Regulaminu Drużynowych Mistrzostw Polski, Regulaminu Organizacyjnego Rozgrywek DMP oraz Postanowień PZM.