Stowarzyszenie Żużlowców „METANOL” skierowało pismo do PZM i GKSŻ w sprawie planowanego wprowadzenia w I i II lidze regulaminu finansowego. Stowarzyszenie wyraża nadzieję, że Polski Związek Motorowy oraz Główna Komisja Sportu Żużlowego przemyślą raz jeszcze pomysł wprowadzenia regulaminu, który przyniesie więcej złego niż dobrego. Poniżej przedstawiamy list

Stowarzyszenie Żużlowców                                                                                17.11.2010.
„METANOL”
ul. Strusia 2
66-008 Wilkanów

Polski Związek Motorowy
Główna Komisja Sportu Żużlowego
ul. Kazimierzowska 66
02-518 Warszawa

Szanowni Państwo,

W niniejszym piśmie pragniemy zająć stanowisko w sprawie planowanego wprowadzenia w I i II lidze regulaminu finansowego.

Regulamin ten wywołuje liczne kontrowersje w środowisku żużlowym. Z pewnością znane są Państwu argumenty przedstawiane przez zawodników żużlowych, zwłaszcza dotyczące wysokich kosztów związanych z uprawianiem sportu żużlowego.

Stowarzyszenie Żużlowców „METANOL” pragnie jednak zwrócić uwagę na to, że wprowadzenie regulaminu finansowego opartego na założeniach opublikowanych na stronie internetowej PZM, będzie niezgodne z obowiązującym prawem.

Na wstępie należy przywołać pewne podstawowe założenia Regulaminu Finansowego dla klubów I i II ligi:
1) Ograniczenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez zawodnika na przygotowanie się do sezonu w I i II lidze (art. 8, 9 i 12),
2) Ograniczenie wynagrodzenia zawodnika za zdobyty punkt w I i II lidze (art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3),
3) Ograniczenie wynagrodzenia dla drużyny za zwycięstwo w meczu I ligi (art. 11 ust. 2),
4) Ograniczenie wynagrodzenia dla drużyny za zdobycie punktu bonusowego w części finałowej rozgrywek I ligi (art. 11 ust. 3),
5) Ograniczenie wysokości zryczałtowanej kwoty zwrotu kosztów podróży w wysokości 0,35 zł/km w II lidze oraz ustanowienie zakazu zwrotu kosztów podróży z tytułu udziału w zawodach w I lidze (art. 11 ust. 5 oraz art. 12 ust. 4).

Rozumiemy trudną sytuacją finansową klubów żużlowych I i II ligi. W niczym nie usprawiedliwia to jednak ustalania takich zasad, które stoją w sprzeczności z pewnymi fundamentalnymi założeniami ustroju gospodarczego RP.

Znaczna część zawodników żużlowych prowadzi własną działalność gospodarczą i występuje w swoich klubach na podstawie umów cywilnoprawnych o charakterze handlowym. Pozostali żużlowcy również zawierają tego typu umowy, przy czym nie prowadzą działalności gospodarczej. Niewielka część zawodników jest zatrudniona na umowach o pracę. Praktyka ta jest zgodna z Regulaminem Przynależności Klubowej w Sporcie Żużlowym.

Zdecydowana większość zawodników, uczestnicząc w rozgrywkach żużlowych, korzysta zatem z podstawowej zasady demokratycznego państwa prawnego, jaką jest zasada swobody działalności gospodarczej. Zgodnie z Konstytucją RP, „społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej” (art. 20), a „ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny (art. 22).” Jednocześnie należy wskazać na art. 31 ust. 3: „Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw."

Pierwszym poważnym zarzutem o charakterze prawnym, jaki można postawić planowanemu regulaminowi jest zatem nieprawidłowy tryb i forma jego wprowadzenia. Ograniczenia w planowanym kształcie mogą być ustanawiane tylko w formie ustawy i tylko w sposób określony w art. 22 Konstytucji. Polski Związek Motorowy jest związkiem stowarzyszeń działającym na podstawie Prawa o Stowarzyszeniach i nie dysponuje uprawnieniem do uchwalania ustaw. Tylko parlament realizujący władzę ustawodawczą może decydować o wprowadzeniu ograniczenia wolności działalności gospodarczej. Dlatego też PZM, czy też GKSŻ, nie mogą ustanawiać jakichkolwiek ograniczeń swobody działalności gospodarczej, a takie ograniczenia przewiduje planowany regulamin. Zakaz ograniczania wolności działalności gospodarczej w aktach o randze podustawowej został też wielokrotnie potwierdzony w wyrokach Trybunału Konstytucyjnego.
Ponadto, ograniczenia mogą być wprowadzane tylko ze względu na ważny interes publiczny. Doprecyzowanie terminu "ważny interes publiczny" jest domeną praktyki i orzecznictwa, w szczególności orzecznictwa sądowego, administracyjnego, a przede wszystkim orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Jednak naszym zdaniem na pytanie, czy ograniczenie zarobków zawodników żużlowych stanowi ważny interes publiczny, należałoby raczej odpowiedzieć negatywnie.

Z kolei, jak przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2008 r., I PK 27/08, wszelkie ograniczenia zasady wolności w prowadzeniu działalności gospodarczej (podobnie jak ograniczenia zasady wolności wyboru pracy), dopuszczalne w świetle zapisu ustawowego ze względu na ważny interes publiczny, mają charakter wyjątku i muszą być rozważane ściśle, a nie w sposób rozszerzający. Dlatego nie można ich istnienia dorozumiewać, domniemywać bądź przyjmować np. w drodze analogii.

Zawodnicy żużlowi prowadząc swoją działalność gospodarczą, zawierają umowy handlowe z różnymi klubami sportowymi, a także z innymi podmiotami (sponsorami, mediami, mechanikami itd.). W tym zakresie zawodnicy ograniczeni są przez przepisy obowiązującego prawa krajowego i międzynarodowego, ale jednocześnie przepisy te przyznają im pewne prawa i wolności, takie jak swoboda działalności gospodarczej, a także swoboda zawierania umów.

Zgodnie z zasadą swobody umów, uznaną zarówno przez prawo polskie, jak i inne porządki prawne, strony umowy mają możliwość dowolnego ułożenia swoich stosunków prawnych. Jak stanowi art. 3531 Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Warto podkreślić, że przepis ten został wprowadzony do Kodeksu w 1990 r., co było związane ze zmianą ustroju. W czasach wolnego rynku, za wyjątkiem ograniczeń ustawowych wprowadzanych w niezbędnym zakresie, nie można odgórnie ustalać jakichkolwiek reguł ograniczających podmioty gospodarcze w prowadzeniu przez nie swoich interesów. Złamanie fundamentalnej dla prawa cywilnego zasady swobody umów jest drugim poważnym argumentem przeciwko planowanym postanowieniom regulaminu. Ponadto należy zauważyć, że zarzut ten dotyczy zarówno żużlowców prowadzących działalność gospodarczą, jak i pozostałych żużlowców, występujących w swoich klubach na podstawie umów cywilnoprawnych, a nieprowadzących działalności gospodarczej.

Przyjmuje się powszechnie, że zasada swobody umów oznacza, iż podmioty zawierające umowę:
a) mają pełną swobodę co do tego, czy chcą zawiązać między sobą stosunek zobowiązaniowym,
b) mają swobodę wyboru kontrahenta,
c) mogą kształtować treść umowy według swego uznania, czyli powołać do życia taki stosunek obligacyjny, jaki odpowiada ich interesom,
d) co do zasady mają możliwość wyboru formy umowy.

Art. 3531 Kodeksu cywilnego wprowadza trzy granice wolności umów: ustawę, właściwość (naturę) stosunku prawnego i zasady współżycia społecznego. Jak stwierdziła Agnieszka Rzetecka-Gil (komentarz do art. 3531 Kodeksu cywilnego, LEX/el. 2010), „(…) niedopuszczalne więc będzie takie ustalenie treści stosunku zobowiązaniowego lub jego celu, w wyniku którego dochodziłoby do naruszenia przepisów o charakterze iuris cogentis – i to zarówno zawartych w kodeksie cywilnym, jak i innych ustawach, także takich, które nie będą zawierały norm o charakterze cywilnym. Mogą to być normy konstytucyjne, karne, administracyjne, jeśli wynikać z nich będzie zakaz kształtowania stosunków cywilnoprawnych określonej treści. Przez termin „ustawa" rozumie się wszelkie przepisy zawarte w ustawie lub wydane na podstawie wyraźnej delegacji ustawowej. Natomiast w zakres tego pojęcia nie można zaliczyć aktów normatywnych niższej rangi, takich jak zarządzenia, uchwały. Nakaz ścisłej interpretacji kryterium ustawy jest wynikiem derogacji (nowelą z dnia 28 lipca 1990 r.) art. XVI ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.), definiującego jako ustawę każdy akt obowiązującego prawa. W doktrynie do zakresu pojęcia „ustawa" zalicza się również akty prawa miejscowego.”

Podobnie wypowiada się M. Safjan, [w:] „Kodeks cywilny, Tom I, Komentarz do artykułów 1 4491”, (red.) K. Pietrzykowski, Warszawa 2005, s. 834:
„Pojęcie ustawy musi być interpretowane w sposób ścisły, obejmuje więc wyłącznie normy rangi ustawowej (zawarte w ustawie lub wydane na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawowego), nie dotyczy więc ono regulacji zawartych w aktach normatywnych niższego szczebla (w wyniku uchylenia art. XVI PWKC nie obowiązuje już regulacja, że pojęcie ustawy obejmuje każdy przepis prawa obowiązującego).”

Oznacza to, że strony mogą być wprawdzie ograniczone przez przepisy prawne, ale tylko przepisy o randze ustawowej. Natomiast regulamin ustalany przez stowarzyszenie, jakim jest PZM, nie może ograniczać stron w zakresie zawieranych przez nią stosunków zobowiązaniowych.

Oprócz Konstytucji i Kodeksu cywilnego, należy także wskazać na art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. jed.: Dz.U. 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), zgodnie z którym „podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.”

W naszej opinii ograniczanie wynagrodzeń zawodników i drużyn żużlowych stanowi naruszenie wolności gospodarczej. Wskazane w art. 6 elementy wolności gospodarczej (podejmowanie, wykonywanie i zakończenie) nie wyczerpują treści tej wolności. Swoboda działalności gospodarczej jest bowiem publicznym prawem podmiotowym o charakterze negatywnym. Obejmuje ona zakaz arbitralnej ingerencji w sferę zachowań przedsiębiorców. Niecelowe jest zatem definiowanie wolności gospodarczej przez wyliczanie jej elementów, gdyż prawidłowa jest definicja negatywna – dozwolone jest to, co nie jest zakazane przez przepis ustawy.

Można jednak wymienić pewne elementy wolności, jak np. swoboda w wyborze formy organizacyjno-prawnej, swoboda w konkurowaniu z innymi podmiotami, swoboda w zakresie decydowania o sposobie inwestowania kapitału, swoboda w zakresie zatrudnianiu pracowników. Tak naprawdę każdą ze wspomnianych swobód można zakwalifikować w zakres podjęcia, czy też wykonywania działalności gospodarczej.

Uważamy, że także możliwość dowolnego ustalania wynagrodzeń lub zwrotu kosztów podróży przez strony umowy (zawodnik żużlowy i klub) mieści się w zakresie swobody działalności gospodarczej. Planowany regulamin stanowi zaś ograniczenie tej wolności.

W tym zakresie warto też zwrócić uwagę na tezy przedstawione przez E. Wieczorek (komentarz do art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, [w:] A. Powałowski (red.), Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, ABC, 2007).
Według autorki „pojęcie "prowadzenia działalności gospodarczej" oznacza dokonywanie przez przedsiębiorcę czynności faktycznych i prawnych zmierzających w sposób zorganizowany i ciągły do osiągnięcia celu zarobkowego. Chodzi tu o ogół czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej przedsiębiorcy, pozostających w normalnym, funkcjonalnym związku z tą działalnością, w szczególności podejmowanych w celu realizacji zadań związanych z przedmiotem działalności (orz. SA w Katowicach z dnia 20 grudnia 2002 r., I ACa 701/02, OSA 2003, z. 9, poz. 39). Czynności te mogą mieć charakter zarówno publiczno-, jak i prywatnoprawny.
Istotną kategorię czynności związanych z prowadzaniem działalności gospodarczej stanowią niewątpliwie czynności handlowe. Wprawdzie pojęcie czynności handlowych w świetle obowiązującego prawa polskiego nie jest pojęciem normatywnym, niemniej w języku prawniczym jest powszechnie aprobowane, a jego treść pojmowana jest zgodnie z uchylonym art. 498 § 1 k.h., na wzór którego czynnością taką jest czynność przedsiębiorcy dokonana w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (w zakresie prowadzonego przedsiębiorstwa). W nauce prawa przyjmuje się, że czynności prawne przedsiębiorcy, podejmowane w zakresie prowadzonego przez ten podmiot przedsiębiorstwa, mogą być nie tylko czynnościami prawnymi w technicznoprawnym tego słowa znaczeniu (art. 56-72 k.c.), ale także innymi działaniami, które odnoszą się do przedsiębiorcy i w sferze jego działalności wywołują określone skutki. Mogą to być zatem także czynności faktyczne i oświadczenia wiedzy, jednak w zasadzie z wyłączeniem czynów niedozwolonych.”

W świetle przedstawionych poglądów doktryny jest jasne, że określanie wysokości zysków, jakie przynosić ma prowadzone przedsiębiorstwo jest niezbędnym elementem prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem ustalanie maksymalnych wynagrodzeń żużlowców za świadczone przez nich usługi stanowi naruszenie wolności gospodarczej.

Wprowadzenie regulaminu stanowi także naruszenie zakazu porozumień ograniczających konkurencję.
Należy zwrócić uwagę na art. 101 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską („TWE”):
Art. 101. 1. Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane są: wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione, które mogą mieć wpływ na handel między Państwami Członkowskimi i których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego, a w szczególności te, które polegają na:
a) ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen zakupu lub sprzedaży albo innych warunków transakcji;
b) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego lub inwestycji;
(…)
2. Porozumienia lub decyzje zakazane na mocy niniejszego artykułu są nieważne z mocy prawa.

W obszarze prawa krajowego zakaz zmowy cenowej został ustanowiony w ustawie z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.)

Art. 6. 1. Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:
 1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
(…)
2. Porozumienia, o których mowa w ust. 1, są w całości lub w odpowiedniej części nieważne, z zastrzeżeniem art. 7 i 8.

Planowany regulamin stanowi przykład zmowy cenowej, o której mowa jest w powyższych przepisach. Zgodnie z prawem jakiekolwiek praktyki uzgodnione, których celem jest zakłócenie konkurencji, w szczególności poprzez ustalanie cen, są nieważne z mocy prawa.

Ograniczenie konkurencji, choć niedefiniowane ustawowo, należy rozumieć możliwie najszerzej, tj. jako każdy negatywny wpływ na stan konkurencji na rynku, niezależnie od jego zakresu i intensywności. Ograniczenie konkurencji może polegać np. na ograniczeniu konkurencji cenowej.

Wprowadzenie pewnych limitów wynagrodzeń żużlowców spowoduje, że stawki wynagrodzeń zostaną wyrównane. W ten sposób w znacznym stopniu pozbawia się zawodników notujących słabsze wyniki możliwości zaoferowania klubowi niższych od przeciętnych zarobków, a taka możliwość stanowi przecież o tym, że istnieje wolna konkurencja.

Pragniemy zwrócić Państwa uwagę na wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 12 lipca 2007 r., XVII Ama 64/06. Postępowanie w tej sprawie zostało prowadzone przeciwko Stowarzyszeniom Doradców Podatkowych, które próbowały narzucić pewne ceny usług doradztwa podatkowego.

Sąd OKiK uznał między innymi, że stowarzyszenia zrzeszające przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie doradztwa podatkowego są związkami przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Sąd OKiK uznał także, że „za porozumienia antykonkurencyjne uznaje się nie tylko formalne umowy zawarte przez przedsiębiorców lub ich związki, ale także wszelkie uzgodnienia dokonane przez przedsiębiorców lub ich związki, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. Jeśli wiec porozumienia mogą mieć również charakter nieformalny, nie jest konieczne ustalenie, czy zostały zawarte przez osoby uprawnione do reprezentowania danego podmiotu.”

Nie ma zatem znaczenia charakter prawny PZM, czy też to czyje interesy podmiot ten reprezentuje.

Ponadto Sąd OKiK stwierdził, że „z uwagi na zakazany charakter porozumień monopolistycznych i ich cechę poufności ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów dla eliminowania tych szczególnie niekorzystnych dla rozwoju konkurencji zachowań rynkowych, stworzyła bardzo liberalne kryteria dla uznania faktu zawarcia porozumienia monopolistycznego. Stosownie do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez porozumienie monopolistyczne należy rozumieć m.in. podjęcie w jakiejkolwiek formie uzgodnienia, umowy, uchwały lub inne akty dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związków. Porozumienie monopolistyczne cechuje współdziałanie przedsiębiorców dla realizacji określonego celu zakazanego ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów wymierzonego przeciwko innym uczestnikom rynku.”
Jeżeli zatem PZM sztucznie narzuci ceny usług, jakie będą mogli oferować żużlowcy, naruszy zarówno prawo krajowe (ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów), jak i prawo unijne (art. 101 TWE). Będzie to bowiem przykład porozumienia cenowego, o jakim mowa jest w tych aktach prawnych.
Zgodnie z art. 4. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ilekroć w ustawie jest mowa o:
(…) 
5)  porozumieniach - rozumie się przez to:
a) umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre postanowienia tych umów,
b) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki,
c) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych.
Za porozumienie uznaje się zatem jakiekolwiek uzgodnienie cenowe dokonane przez przynajmniej 2 przedsiębiorców. Natomiast definicja przedsiębiorcy została określona w pkt 1 artykułu 4:
 Art. 4. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
 1) przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a także:
a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,
b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu,
c) osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13,
d) związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2 - na potrzeby przepisów dotyczących praktyk ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;
 2) związkach przedsiębiorców - rozumie się przez to izby, zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców, o których mowa w pkt 1, jak również związki tych organizacji;
W rachubę wchodzi także naruszenie przez PZM art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z tym przepisem zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców. Nadużywanie pozycji dominującej polega zaś w szczególności na bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich.

Wprowadzenie regulaminu finansowego stanowić też będzie naruszenie ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz.U. 2001 r. Nr 97, poz. 1050). Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy ceny towarów i usług uzgadniają strony zawierające umowę, z zastrzeżeniem ust. 2. Z kolei, jak stanowi ust. 2, ograniczenia swobody uzgadniania cen mogą być wprowadzone wyłącznie na podstawie art. 4, 5 i 8 ww. ustawy.

Tymczasem w art. 4, 5 i 8 nie jest przewidziana możliwość ograniczania wynagrodzeń żużlowców. Art. 4 przewiduje ograniczenia w razie szczególnych zagrożeń dla właściwego funkcjonowania gospodarki, art. 5 dotyczy produktów leczniczych i wyrobów medycznych, a art. 8 dotyczy cen urzędowych za usługi przewozowe transportu zbiorowego oraz za przewozy taksówkami na terenie gminy.

Wiele kontrowersji w środowisku żużlowym wywołała także propozycja ograniczenia wysokości zryczałtowanej kwoty zwrotu kosztów podróży w wysokości 0,35 zł/km w II lidze oraz ustanowienie zakazu zwrotu kosztów podróży z tytułu udziału w zawodach w I lidze.

Jeżeli chodzi o zakaz zwrotu kosztów, który obowiązywać ma w I lidze, uważamy, że jest to sprzeczne z zasadą wolności działalności gospodarczej oraz zasadą swobody umów. W tym zakresie odsyłamy do wcześniejszych uwag.

 Natomiast, jeżeli żużlowiec II ligi nie prowadzi działalności gospodarczej, lecz jest zatrudniony na umowę o pracę, to zachodzi niezgodność stawki 0,35 zł/km z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. 2002 r. Nr 27, poz. 271).

Jak stanowi § 2 tego rozporządzenia:

„Koszty używania pojazdów do celów służbowych pokrywa pracodawca według stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, które nie mogą być wyższe niż:
 1) dla samochodu osobowego:
a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 - 0,5214 zł,
b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 - 0,8358 zł,
 2) dla motocykla - 0,2302 zł,
 3) dla motoroweru - 0,1382 zł.”

W polskim systemie prawnym istnieje zasada, zgodnie z którą różnego rodzaju akty o charakterze wewnętrznym (uchwały, zarządzenia, regulaminy itp.) nie mogą być sprzeczne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w tym z rozporządzeniami. Wobec tego wprowadzenie stawki 0,35 zł/km należy uznać za niezgodne z prawem.

Trzeba przy tym podkreślić, że rozporządzenie to stosowane jest nie tylko w przypadku zawarcia umowy o pracę, lecz także w pozostałych sytuacjach używania pojazdów do celów służbowych. W przepisie jest bowiem mowa o „kosztach używania pojazdów do celów służbowych.”

Ponadto, uważamy za wysoce niesprawiedliwe, że może dochodzić do takich sytuacji, w których część osób zatrudnionych w klubie lub uczestniczących w meczu żużlowym (np. trener, sędzia, mechanik itp.) będą otrzymywać zwrot kosztów dojazdu w kwocie 0,8358 zł/km, a żużlowcy, bez których zawody żużlowe nie mogłyby się odbyć, otrzymają zaledwie 0,35 zł/km.

Pragniemy także zwrócić uwagę na następujące przewidywane negatywne skutki wprowadzenia regulaminu:
1) Kluby ze wschodniej części kraju, czyli z miast oddalonych od „żużlowego zagłębia” będą w dużo gorszej sytuacji z racji położenia geograficznego, gdyż nikomu nie będzie się opłacało tam dojeżdżać.
2) Regulamin będzie najprawdopodobniej obchodzony, np. klub zapłaci zawodnikowi wynagrodzenie zgodnie z regulaminem, ale sponsor klubu zamiast przekazywać całą kwotę do kasy klubu, część pieniędzy będzie przesyłał zawodnikowi.
3) Zgodnie z art. 10 Regulaminu 50 % wynagrodzenia zawodnika na przygotowanie do sezonu może być wpłacone po 15 marca, a maksymalnie do 30 września. To absurd, gdyż w październiku wielu żużlowców już nie jeździ, a kwota ma być przeznaczona na „przygotowanie do sezonu”.
4) Nieporozumieniem jest także dysproporcja między przewidywanymi zarobkami żużlowców (maksymalnie 400/800 zł za punkt i 0,35 zł/km zwrotu kosztów dojazdu), a przewidywanymi karami, które wynoszą od 100 do 500 tys. zł.

Uważamy także za niesprawiedliwe to, że przepisy regulaminu nie będą obowiązywały zawodników, którzy podpiszą kontrakt do dnia wejścia w życie regulaminu, natomiast będzie on w pełni stosowany do pozostałych żużlowców.

Sytuacja ta stawia zawodników w nierównej sytuacji. Jeżeli już PZM był zdecydowany podjąć próbę wprowadzenia regulaminu finansowego, powinno to odbyć się dużo wcześniej, tak aby postanowienia regulaminu objęły wszystkich zawodników.

Stowarzyszenie Żużlowców „METANOL” wyraża nadzieję, że Polski Związek Motorowy oraz Główna Komisja Sportu Żużlowego przemyślą raz jeszcze pomysł wprowadzenia regulaminu, który przyniesie więcej złego niż dobrego.

Proszę wziąć pod uwagę, że postanowienia regulaminu są niezgodne z powszechnie obowiązującym prawem, zarówno krajowym, jak i unijnym. Wobec tego należy zastanowić się, czy istnieje sens wprowadzania regulacji, której nikt nie będzie stosował, a jednocześnie niepotrzebnie narażać się na różne nieprzyjemności, w tym koszty związane z postępowaniem przez Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta.

Z poważaniem,
Prezes Stowarzyszenia Krzysztof Cegielski
Pełnomocnik Stowarzyszenia Adwokat Adam Goliński